Is voortgezet speciaal onderwijs de voortzetting van speciaal onderwijs? En was eind vorige eeuw het speciaal voortgezet onderwijs het speciale van het voortgezet onderwijs? Nu de beelden over inclusief onderwijs nog scherpte moeten krijgen vanuit droombeelden en routekaarten horen we al weer regelmatig dat speciaal onderwijs nodig blijft. Ik betwijfel dat geen seconde. De vraag is echter wel: hoe en waar? Sommigen zeggen dan dat samen naar school betekent dat leerlingen onder één dak kunnen zijn, maar dat ze niet per definitie in dezelfde onderwijsruimte hoeven te zitten. Ook is er een bijna semantische discussie opgelaaid over inclusief of inclusiever.
Het parlementaire hart van onze democratische rechtsstaat wordt inmiddels door zo’n 20 partijen bevolkt. Daaruit is een onderwijscommissie gevormd. Zij sturen het beleid van de onderwijsminister(s) bij met o.a. moties. Veel moties. De minister gaat daar vaak in mee. Zo zijn er 25 verbetermaatregelen passend onderwijs in uitvoering, wordt over de voortgang ervan gerapporteerd en wordt daar met moties in bijgestuurd. Onderzoeken, brieven en subsidies vaak als antwoord. Als de meerderheid voor is, dan doen we dat. En zo brengen we de basis op orde. Als het decentraal niet lukt, dan maar centraal.
In het samenwerkingsverband ligt veel uitvoerings-verantwoordelijkheid bij de scholen. Dat is de basis. Daar zitten leerlingen en professionals. Het samenwerkingsverband is het knooppunt van die scholen: we spreken af wat en hoe we dat gaan doen. We hanteren daarbij een aantal leidende principes en hebben collectieve ambities. In de komende jaren zal het voortgezet onderwijs vooral werken aan “het binnenboord houden”. Wees professioneel aan de poort bij de aanmelding: weet wat de leerling nodig heeft, biedt binnen de eigen mogelijkheden ontwikkelingsperspectief aan leerlingen, organiseer wat aanvullend nodig is, doe wat werkt. Redeneer consistent vanuit behoeften van leerlingen en de school-ondersteuningsmogelijkheden. Weet wie je toelaat, houd binnenboord wie toegelaten is. Niet tegen heug en meug, niet zonder nooduitgang; wel vanuit ambitie en realisme. Handel vanaf de aanmelding professioneel.
Alle hens aan dek om binnenboord te houden. Gefaciliteerd, verantwoord. En wie weet wordt het regulier onderwijs heel geleidelijk een beetje specialer. En blijft er gelukkig gespecialiseerd onderwijs. En wordt het gehele onderwijs beter op orde gebracht als professionele werkplaats waar inclusiviteit genormaliseerd is.
